Giá trị của các quân trong bàn cờ Tướng

Nếu lấy một con Tốt chưa qua hà làm chuẩn để xác định giá trị thì nó chỉ bằng 1. Vì khi chưa qua hà Tốt là quân kém năng lực nhất, nó chỉ kiểm soát có mỗi một điểm trước mặt. Thế nhưng khi nó đã qua hà thì trở nên linh hoạt hơn. Nó có thể rẽ nhánh qua phải, hoặc qua trái và có thể uy hiếp bất cứ quân nào của đối phương vì nó có giá trị quá thấp, sẵn sàng “đổi mạng” với quân đối phương. Bây giờ không thể chỉ coi nó có giá trị 1 nếu đối phương cũng đồng tình bỏ ra một Sĩ hoặc một Tượng để đổi lấy Tốt. Như vậy giá trị của Tốt đã qua hà phải là 2.

Từ lấy Tốt làm chuẩn, người ta đã so sánh giá trị của các quân cờ như sau:

Với bảng giá trị đó, người ta liệt Xe, Pháo và Mã vào loại những “quân mạnh”. Các quân Sĩ, Tượng, Tốt vào những “quân yếu”. Trong bản này không nói giá trị của Tướng vì nó không phải là một quân chiến đấu, dù đôi khi nó cũng giúp các quân của phe nó giành chiến thắng, nhưng không thể đánh đổi nó với bất cứ giá nào nên không cần thiết đề ra giá trị của nó. Hễ mất Tướng thì thua cờ, đó là qui ước cơ bản khi bày ra trò chơi này.

Dựa vào bảng giá trị, ta so sánh để thấy giá trị một Xe tương đương một Mã và một Pháo, hoặc hai Pháo hay hai Mã cộng một Tốt. Còn giá trị một Mã ngang với một Pháo hay có kém một chút, còn hai Mã thêm một Tốt chưa qua hà bằng hai Pháo. Xe Pháo Mã là bộ ba ngang với Xe hai Mã hoặc Xe hai Pháo. Nếu so sánh với Sĩ, Tượng thì thấy một Mã hoặc một Pháo tương đương với hai Sĩ hoặc hai Tượng. Nếu so sánh với Tốt thì một Mã bằng hai Tốt qua hà và một Tốt qua hà bằng một Tượng hoặc một Sĩ.

Chính định giá trị các quân như thế mà các đối thủ căn cứ vào đó để trao đổi quân, tính toán trao đổi thế nào là ngang bằng, trao đổi thế nào là lời chất hay lỗ chất…